Sakul Intakul, een Thaise bloemenartiest vertelt

“Lees minstens 10.000 boeken en reis minstens 10.000 mijlen”

In Bangkok bezochten we een oude bekende van Fleur Creatief: Sakul Intakul. De bloemenartiest was enkele jaren geleden een opgemerkte gast op ons jaarlijkse event in het Limburgse Alden Biesen en zat sindsdien niet stil. Zo haalt de Thaise grootmeester steeds vaker zijn inspiratie uit India. Hij opende iets meer dan twee jaar geleden ‘The Museum of Floral Culture’ in Bangkok en een bijzonder nieuw boek van zijn hand, dat binnenkort verschijnt, zal ongetwijfeld voor ophef zorgen.
We hebben een afspraak met ‘khun’ Sakul in zijn museum. Sakul, die een van de grootste bloemenkunstenaars in Azië mag genoemd worden, ondervindt aanvankelijk nog wat last van een recente veeleisende trip naar India. Hier werkte hij de voorbije jaren indrukwekkende projecten af. Eenmaal op gang, zijn we evenwel vertrokken voor een interview dat alle richtingen tegelijkertijd uitgaat en dat uiteindelijk ruim drie uur zal duren, gevolgd door een uitgebreide rondleiding in het museum zelf.

Praten met deze man is als plaatsnemen op een rollercoaster. Hij kan een portfolio voorleggen met onder meer opdrachten voor de Thaise koningin en conceptuele bloemenontwerpen voor Bulgari Hotels & Resorts in Bali. Hij verzorgde de florale installatie bij de ‘red carpet’ voor het internationale filmfestival in Rome en recent nog de volledige florale uitwerking van allesomvattende events voor de rijkste familie in India (de familie Ambani), …

Lees meer in de fleur magazine van januari 2015

Opleiding zonder beperking
We willen vooral te weten komen hoe iemand als Sakul niet enkel uitgroeit tot een bloemenartiest. We vernemen uiteraard ook graag meer over zijn ideeën, waar hij zijn inspiratie vandaan haalt, hoe hij iets uitwerkt…

“Ik kan het niet anders dan een roeping noemen. Planten, bloemen en kunst hebben me altijd al geïntrigeerd. Daar bleef het evenwel niet bij. Quasi alles interesseerde me en in alles bleek ik goed, vandaar ook dat ik er eerst voor koos om ingenieur te worden. Al snel bleek dat ik meer tijd doorbracht in de school voor architectuur en dus proefde ik ook daarvan. Ik pikte overal wel iets op en eigenlijk was het een voordeel dat ik later geen kunstschool volgde toen ik mijn definitieve richting insloeg. Mijn opleiding had me nergens een beperking opgelegd en net dat vormt mijn grootste troef.”

Als Sakul Intakul omschreven wordt, gebeurt dat meestal met termen als ‘hij die spirituele ideeën kan overbrengen door middel van sculpturale planten- en bloemeninstallaties’. Een hele mond vol. En via ‘dit is iemand wiens werk een totaal eigen stijl, textuur en sculpturale kwaliteit bezit’. Alstublieft.

Bepalend boeddhisme
“Klinkt goed”, lacht hij. “Ik veronderstel dat je bij mij wel de vinger kunt leggen op een aantal invloeden. Zo ben ik duidelijk een product van Azië. Ik bedoel dat ik vooral door dit bruisende werelddeel geïnspireerd word én dat het religieuze aspect een belangrijke rol speelt. Ik ben een boeddhist en dat komt terug in mijn werk. Tezelfdertijd ben ik me ook bewust van het verleden, waarbij het me gaat om zowel de kunst als de techniek.”
“Je kunt mij daarnaast vooral omschrijven als iemand die stelt dat alles neerkomt op het huidige moment. Van bloemen weet je dat ze zullen verwelken. Dus kan je ze alleen weven in de tegenwoordige tijd, waarbij het afgewerkte product niets meer is dan een tijdelijke bonus. Wat ik zo geweldig vind aan bloemen is dat ze een van de eerste dingen in de natuur zijn waar je als mens mee in aanraking komt. Ze hebben geen echte waarde voor je bestaan, maar inspireren mensen wel en vormen een bron van inspiratie voor zoveel kunsttakken. Bloemen voeren je heel vaak terug naar het heden en doen je beseffen dat je het huidige moment zo lang als je kan moet beleven. Wat me dus weer bij het boeddhisme brengt.”
“Weet je, een mooie samenvatting van dit alles vind je terug in een Chinees gezegde. Dat stelt dat je op zijn minst 10.000 boeken moet lezen en 10.000 mijl moet reizen. Dat is voor mij tegelijkertijd de definitie van een goede designer. Zo iemand moet altijd en overal al zijn zintuigen gebruiken en datgene oppikken wat hem beter maakt.”

‘The Museum of Floral Culture’
Bij een verhaal over Sakul Intakul kan je onmogelijk voorbij aan ‘The Museum of Floral Culture’. Zijn geesteskind, dat niet toevallig de deuren opende op 12 augustus (2012) op de verjaardag van koningin Sirikit – in Thailand tevens Moederdag – groeide snel uit tot een van Bangkoks toeristische attracties. Hier komen niet enkel bloemen-, maar ook natuur-, kunst- en cultuurliefhebbers van overal ter wereld, waaronder opvallend veel Japanners, aan hun trekken.

“Het was mijn ambitie om het eerste en enige bloemenmuseum ter wereld te creëren. Hier vertel ik welke rol bloemen in het leven van de Thai spelen, maar leg ik tegelijkertijd de link naar de principes van de moderne tijd”, legt de bezieler uit. “Hier wordt op een aanschouwelijke manier een verhaal verteld dat honderden jaren geleden startte en waarbij diverse werelden van bloemenculturen in Azië worden doorlopen. Daarbij ligt de nadruk op landen als India, China, Japan, Laos en Bali/Indonesië.”

Het museum is gebouwd in koloniale stijl en telt twee verdiepingen. Het is gevestigd in een prachtig gerenoveerd, 100 jaar oude ‘mansion’ in teak. De buitenruimte is al even indrukwekkend. De tuin met zijn klassieke sala en zwembad is omgetoverd tot een prachtige ‘Thai meets Zen’-tuin, waarin inheemse orchideeën, planten en bomen de hoofdrol spelen.

“Centraal staat dat je, als je wil vertellen over de Thaise bloemenkunst, je meteen ook het Thaise ambacht moet uitleggen. Daarbij hoort ook een verhaal over geografische locaties die hiertoe bijdragen. Bijvoorbeeld: in mijn land heerst een tropisch klimaat, waarin de meeste bloemen maar heel kort bloeien. Dit slaat de brug naar de reden waarom Thaise bloemenkunstenaars bloemen zo graag uiteen halen en weer aaneen ‘weven’ of ‘binden’ in diverse vormen. Deconstructie en constructie om langer te bewaren, daar draait het om.”

“Bij dit alles hoort uiteraard de nodige uitleg in de zeven onderling verbonden demonstratiekamers. Daarom voorzie ik begeleide rondgangen, waarbij ik zelf regelmatig een ruim één uur durende ‘Director’s Tour’ verzorg om het verhaal optimaal te vertellen. Dan sta ik ook stil bij een aantal van onze pronkstukken, waaronder een uit 1756 daterende Japanse rol die het klassieke shoka bloemenarrangement verduidelijkt.”
Fotobijschrift: Foto 2: “Deconstructie en constructie zijn van essentieel belang in de Thaise bloemenkunst”

Inspiratie uit het westen? Europa? België?
Sakul Intakul stelt dat hij vooral geïnspireerd wordt door het oosten. Betekent dat automatisch dat het westen en in het bijzonder Europa en zelfs België oninteressant zijn?
“Helemaal niet”, werpt hij tegen. “Ik studeerde al op mijn zeventiende een jaar lang als uitwisselingsstudent in de Verenigde Staten en woonde daar één jaar. Ook dat tekende me. Op die periode kijk ik nog altijd met veel voldoening terug, vooral dan omdat dat jaar mijn perspectief totaal veranderde. Ik leerde opnieuw bewust kijken naar Azië. Het zorgt er ook voor dat men hier soms na het bekijken van mijn werk vraagt of het gemaakt is door een buitenlander die lang in Azië heeft gewoond… Blijkbaar steekt er een zekere aparte ruimtelijkheid in, anders kan ik het niet verklaren.”
“Europa? Tja, als ik héél eerlijk moet zijn, dan vind ik dat deel van de wereld minder inspirerend. Ook België, ja, al beleefde ik hele interessante dagen in Alden Biesen. Ik vind dat Europeanen best wel wat meer de blik naar hier mogen richten en daarbij kom ik nogmaals terug op hoe het hier bruist van het leven. Veel interessanter op bloemenvlak is dat deze in Azië zo nauw verbonden zijn met de religieuze beleving, het zijn heel dikwijls offers aan god”.

Nieuw boek: “Weddings & Events”
Sakul Intakul publiceerde tal van boeken. Wie kent er niet klassieke titels als ‘Tropical colors: The Art of Living with Tropical Flowers’ of ‘Dok Mai Thai: The Flower Culture of Thailand’. 12 jaar na ‘Tropical colors’ legt hij nu de laatste hand aan een nieuwe publicatie, die alles in zich heeft om een nieuwe bestseller te worden. Rond maart-april 2015 verschijnt immers ‘Weddings & Events’.

“Dit boek is groots opgevat en is vooral het resultaat van mijn recente werk in India. Ik toon louter nieuwe designs en probeer inspiratie te geven aan de hand van opdrachten die ik uitvoerde voor huwelijken en events. Een mens kan beter wat bescheiden blijven, maar ik durf gerust te stellen dat dit werk grensverleggend wordt.”
Fotobijschrift: Beeld img 0728: Een beeld van een gigantische opdracht voor een huwelijk in India uit het nog te verschijnen boek.

KADERSTUK
Sakul Intakul over… de lotus

“De lotus symboliseert de geboorte van Boeddha. Het is letterlijk een goddelijke bloem waar je bijgevolg met het nodige respect mee omgaat. Door de waterafstotende eigenschap van het lotusblad staat de lotusplant bekend als de reinheid zelve. Binnen het boeddhisme is er geen mooier offer dan de lotusplant. De nog ongeopende lotusbloem heeft bovendien de vorm van twee tegen elkaar gehouden licht gebolde handpalmen met enigszins gestrekte vingers. Dit vormt de primaire begroetingsmethode van de Thaise burger. Deze reinste onder alle bloemen is een ideaal offer voor zowel Boeddha als monniken.”

En over…. kijken naar bloemen

“Naar bloemen moet je niet enkel kijken, je moet ze ook zien, ruiken en voelen. Ik vraag studenten dikwijls om eerst te kijken naar een bloem en vervolgens de ogen te sluiten. Waarna ik hen vraag of ze de bloem nog steeds zien, ruiken en voelen? In Japan vraag ik mensen soms om hun ogen te sluiten en zich in te beelden dat ze onder een sakura-boom staan terwijl de bloemblaadjes om hen heen neervallen. Dan wil ik weten of die blaadjes al fluisteren van het volgende seizoen…”

En over…. kransen

“Ha, kransen. Je ziet ze overal, maar dit heeft helemaal niets met Thailand te maken. Dit is uit Europa komen overwaaien en nu zie je ze overal.”

Bloemenmarkt Pak Khlong Talat, de grootste bloemenmarkt van Bangkok vindt hij de moeite. “Een aanrader voor iedereen om eens te bezoeken, al moet je het kaf van het koren scheiden. Vlakbij een andere interessante plaats trouwens, Chinatown.”
Bloemen zijn er overal in het dagelijkse leven.  “Wij Thai groeien op omringd door bloemen, je ziet ze letterlijk overal en telkens weer is er het verband met het religieuze beleven. Het is geen toeval dat mijn museum een ‘Temple of flowers’ bevat. Hier laat ik zien hoe belangrijk het harmonieus samengaan van de natuur en de mens is.”
Doorgeven van kennis: “Eén van de belangrijkste zaken die er zijn, is het doorgeven van kennis. Daarom ook organiseer ik onder meer gratis cursussen in Thaise bloemenkunst voor jonge mensen tot 13 jaar.”

Bloemen voor ‘shrines’ zie je bijna aan elk huis ziet staan. “95 % van de Thaise bevolking is boeddhist en dat heeft onder meer gevolgen als je een huis bouwt. Omdat je de geesten op die plaats verstoort, moet je hen een ander onderkomen bezorgen. Dat doe je door opzij een schrijn te bouwen, waarin ze kunnen huizen. De ‘shrine’ onderhoud je niet enkel nauwgezet, maar je zorgt ook voor offers, waaronder bloemenslingers”, besluit Sakul Intakul.